EUROMIL bijeen in Riga: Internationale medezeggenschap bij missies
Het 116e Presidium van EUROMIL in Riga (Letland) was een mengeling van positieve en negatieve ontwikkelingen. Zo werd de pijnlijke conclusie getrokken dat de EUROMIL-leden van hun ministeries mogelijk opzettelijk onjuiste en onvolledige informatie hebben ontvangen in een asbestzaak in Litouwen. Maar dat leidde wel weer tot een discussie over een betere multinationale samenwerking door de bij EUROMIL aangesloten militaire vakbonden en het instellen van internationale medezeggenschap tijdens missies.
Foto: EUROMIL-voorzitter Emmanuel Jacob
Tijdens en na de openingsspeech van EUROMIL-voorzitter Emmanuel Jacob gingen diverse sprekers, waaronder de Letse minister van Defensie, in op de dreiging van Rusland voor de Baltische staten. Daarna ging de aandacht uit naar Montenegro. Daar wordt een bizar machtsspelletje gespeeld. Zonder overleg met de militaire vakbonden aldaar heeft het parlement op verzoek van de regering een wet aangenomen waardoor militairen vanaf hun 50e zonder opgaaf van redenen door de minister van Defensie gepensioneerd kunnen worden. Maar wat meteen opvalt, is dat direct na het van kracht worden van deze wet de voorzitter van de Montenegrijnse vakbond SOVZG binnenkort zonder motivatie gepensioneerd wordt. Wetende dat er al een tijd een conflict is tussen de minister van Defensie van Montenegro en de leiding van SOVZG is dat allemaal net iets te toevallig. Er is sprake van een machtsspel door de autoriteiten in Montenegro, waarbij een gecoördineerde aanval op het leiderschap van SOVZG is ingezet.
Statement
Tijdens het Presidium is besloten om een statement te maken. Hierin wordt de regering in Montenegro opgeroepen om de rechten van SOVZG-voorzitter Nenad Cobeljic te respecteren en te stoppen met de heksenjacht tegen het leiderschap van de bond. Ook is afgesproken om het niet bij dit statement te laten. Via kanalen van de EUROMIL-deelnemers in hun eigen landen, dus ook Nederland, gaan we druk uitoefenen op de autoriteiten om een einde aan dit gedrag te maken. Aansluitend deed Antonio Lima van ANS Portugal een emotionele oproep om Cobeljic zoveel mogelijk te steunen. Lima heeft in het verleden enkele keren in eenzelfde situatie verkeerd, en het is dankzij de steun van de EUROMIL-leden dat hij het toen telkens gered heeft.
Afhandeling asbestzaak
Interessant was verder de afhandeling van een netelige kwestie in Litouwen. De Belgen hadden daar als deelnemer van de missie een barak afgebroken waarin asbest verwerkt was. Dit is niet gedeeld met de Belgische vakbonden. Een rapport van de Belgische Militaire Politie kwam toevallig bij de president van Euromil terecht, die daarop actie heeft ondernomen, De Duitse collega’s van de DBwV vertelden wat Duitsland als ‘lead nation’ met de melding gedaan heeft. Ze hebben na een eerste onderzoek voorzorgsmaatregelen genomen om het risico te verminderen. Eén van de 48 samples die zijn genomen vertoonde een duidelijk spoor van asbest, maar de concentratie was zó laag dat het volgens de Bundeswehr geen bedreiging zou vormen voor het personeel. Niettemin heeft de Bundeswehr Joint Forces in een brief aan de deelnemende landen geschreven dat er beschermende maatregelen werden genomen om het gezondheidsrisico zoveel mogelijk te verminderen.
Multinationale samenwerking
De Duitsers wachten nog op een definitief rapport en dat zullen zij via EUROMIL met de betrokken landen delen. Volgens AFMP-vicevoorzitter René Schilperoort, aanwezig in Riga, is het duidelijk dat de situatie ten opzichte van het verleden echt aan het veranderen is.’ “Vroeger werkten we wel op hetzelfde kamp, maar deed ieder zijn eigen ding. Nu werken onze landen meer en meer geïntegreerd samen en moeten we zaken die spelen ook samen oplossen.”
Volgens de President van Euromil, Emmanuel Jacob, zijn de EUROMIL-leden in deze kwestie behoorlijk voorgelogen door hun ministeries. Men wilde het feit dat er een asbest probleem is kennelijk niet bekendmaken tijdens een bezoek van de Belgische minister van Defensie, vooral om lastige vragen te voorkomen. Dat leverde een interessante discussie op over de vraag hoe we dit soort zaken gezamenlijk beter kunnen aanpakken. EUROMIL kan bijvoorbeeld invloed uitoefenen op de ombudsmannen van de betrokken landen, om problemen sneller dan nu op de agenda te krijgen.
Internationale medezeggenschap
Ook werd door de AFMP/MARVER een concreet doel voorgesteld: internationale medezeggenschap tijdens missies. Militairen van de werkvloer van alle deelnemende landen kunnen dan met de aangewezen commandant overleggen over Arbo-zaken en sociale aangelegenheden. De ministeries van defensie zullen zich echter altijd achter andere landen verschuilen als we dit nationaal willen regelen en zeggen dat die dat niet willen. Het is voor de AFMP duidelijk dat we EUROMIL nodig hebben om dit doel te kunnen bereiken. Er bleek draagvlak bij het Presidium en het Euromil bestuur te zijn om dit idee verder te onderzoeken en te kijken of dit via een EUROMIL-lobby kan worden gerealiseerd.
Italië
Meer gunstig nieuws komt er uit Italië. Daar komen nu meer mogelijkheden voor militairen om zich te organiseren. Ze kunnen zij zich echter nog niet aansluiten op Europees niveau omdat ze alleen lokale ombudsmannen hebben en geen federale. Iets anders is dat militaire vakbonden daar een wet tot stand proberen te brengen die militairen en hun families meer bescherming moet bieden tegen de gevolgen van beroepsziekten. Er is nu geen enkele bescherming en de militaire leiding werkt dit zoveel mogelijk tegen. En dat terwijl er in Italië duizenden militairen ziek zijn geworden als gevolg van het werken met verarmd uranium, asbest en radon gas; er zijn al 345 militairen aan overleden. De hoop van de Italiaanse bonden is gericht op een uitspraak van de Hoge Raad in een zaak die mogelijk soelaas gaat bieden en die de minister van Defensie dwingt om als werkgever zijn verantwoordelijkheid te nemen.
https://www.youtube.com/embed/iZzH4PyCdKI
https://www.youtube.com/embed/7XAsgAupbRM
https://www.youtube.com/embed/QGe3rJWEpyE